در بسیاری از سنت‌های درمانی، روده اهمیت زیادی در رابطه با سلامت روانی دارد. اما دانشمندان در ابتدا به این مساله اهمیت چندانی نمی‌دادند. اکنون یافته‌های جدید علمی نشان می‌دهند که مغز و روده ارتباطی قوی با یکدیگر دارند.بر اساس گفته بسیاری از دانشمندان، مواد غذایی می‌توانند در دستگاه گوارشی واکنش‌هایی ایجاد کنند که باعث تغییرات روحی در انسان می‌شود. برخی از دانشمندان حتی گمان می‌برند که مواد غذایی بر شخصیت‌ها نیز تاثیر می‌گذارند.
این ایده که روده منشا احساسات انسان است، بخشی از پزشکی سنتی است. در سنت‌های بهداشتی آسیایی، شکم مرکز بدن و منشا استحکام روحی است. اما پژوهشگران مدت زمانی طولانی به این مساله اهمیت نمی‌دادند و آن را جدی نمی‌گرفتند.

رابطه‌ی خاص روده با مغز

در مغز انسان هیچ بخشی وجود ندارد که مخصوص دستگاه گوارشی باشد. ولی ۴ تا ۵ برابر اعصابی که در نخاع وجود دارند، از دیوار‌ه‌های روده می‌گذرند. این اعصاب حتی می‌توانند مزه‌های مختلف غذا را نیز تشخیص دهند. اما با وجود این شکم و مغز همواره در ارتباط هستند. مغز سیگنال‌های مربوطه را از طریق گردش خون یا از طریق هورمون‌ها دریافت می‌کند. سپس این سیگنال‌ها در مغز به بخشی که مربوط به احساسات است، انتقال داده می‌شوند. این رابطه نزدیک بین شکم و احساسات در طی دوران تکامل انسان شکل گرفته است. این مساله حتی در زندگی عادی برای همه مشخص است: گرسنگی حال را بد می‌کند و اگر هم انسان از نظر روحی حالش خوب نباشد، اشتها ندارد. 

تاثیرات نوع مواد غذایی بر روح و روان انسان

غذایی که انسان مصرف می‌کند، در مغز دقیقا ثبت می‌شود. اگر او اشتها داشته باشد و دستگاه گوارشی‌اش درست کار کند، سیستم درست است. اما اگر در دستگاه گوارشی اختلالی ایجاد شود، مغز متوجه این مساله می‌شود. به همین دلیل بسیاری از بیماری‌های مربوط به روده با ترس و افسردگی همراه هستند.

برخی از پژوهشگران تاثیرات مستقیم نوع غذا را بر رفتار و حالت موش‌های آزمایشگاهی بررسی کرده‌اند. آنها به این نتیجه رسیده‌اند که نوع ماده غذایی تاثیر مستقیم بر حال موش‌ها دارد.

اگر این امر در میان انسان‌ها نیز صدق کند، این یافته‌ای بسیار موثر خواهد بود، زیرا می‌توان از این طریق با بیماری‌‌های روحی و روانی مبارزه کرد. اما از طرف دیگر، برخی پژوهشگران با این یافته‌های علمی محتاط‌تر برخورد می‌کنند و می‌گویند که این مساله به فاکتورهای متعدد دیگری بستگی دارد. آنها قصد دارند که در سال آینده تحقیقی در این مورد انجام دهند و کشف کنند که تغییرات در نوع مواد غذایی چه تاثیراتی بر مغز انسان می‌گذارد.

DW.DE

مطابق یک گزارش سازمان ملل محصولات بیش از یک‌چهارم زمین‌های زیر کشت جهان مستقیما به سطل‌های زباله ریخته می‌شود. در همین حال گرسنگی و سوء تغذیه جان و سلامت ۸۷۰ میلیون نفر را تهدید می‌کند.

سالانه یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون تن مواد غذایی در سراسر جهان دور ریخته می‌شود. بر اساس یکی از تازه‌ترین گزارش‌های سازمان ملل متحد، سرازیر شدن این حجم مواد خوراکی به زباله‌دانی‌ها نه تنها یک زیان اقتصادی بزرگ که معضلی جدی برای محیط زیست است.

بنابر این گزارش ۲۸ در صد از کشتزارهای جهان برای تولید محصولاتی به کار گرفته می‌شوند که هرگز خورده نمی‌شوند. پیامدهای انسانی، اقتصادی و زیست محیطی این وضعیت کشورهای مختلف را به چاره‌جویی واداشته است.

هدر دادن آب و خسارت‌های نجومی

میزان خسارت ناشی از دور ریختن محصولات کشاورزی سالانه ۵۶۵ میلیارد یورو برآورد می‌شود. در این رقم ارزش ماهی‌ها و خوراکی‌های دریایی دور ریخته شده در نظر گرفته نشده است.

در گزارش سازمان ملل در مورد تاثیر حیف و میل مواد خوراکی بر منابع طبیعی، نتیجه‌ی تولید بیش از نیاز بر تغییرات جوی، وضعیت زمین، ذخایر آب و تنوع در طبیعت بررسی شده است.

این گزارش که توسط سازمان خواروبار و کشاورزی ملل متحد (فائو) و برنامه محیط زیست سازمان ملل تهیه شده روز پنج‌شنبه (۲۲ شهریور ۱۳۹۲/ ۱۲ سپتامبر) همزمان در پایتخت کنیا و ایتالیا (نایروبی و رم) در اختیار رسانه‌ها قرار گرفت.

به گزارش فائو هر سال ۲۵۰ میلیارد متر مکعب آب صرف تولید مواد غذایی‌ای می‌شود که در نهایت به دست مصرف‌کننده نمی‌رسد. این مقدار پنج برابر آبی است که هر سال در رودخانه‌ی ۳۷۰۰ کیلومتری "ولگا" در جنوب روسیه، به عنوان پرآب‌ترین و طولانی‌ترین رودخانه اروپا جریان دارد.

دور ریختن مواد غذایی با ۸۷۰ میلیون گرسنه

گزارش سازمان ملل نشان می‌دهد که ۵۴ درصد محصولات کشاورزی پیش از رسیدن به بازار و هنگام برداشت، آماده‌سازی و انبار از بین می‌رود. کشورهای در حال توسعه در این زمینه با مشکلات بیشتری روبرو هستند.

از سوی دیگر ۴۶ درصد مواد غذایی هنگام فرآوری، حمل و نقل و پس از رسیدن به دست مصرف کننده هدر می‌روند که این بخش بیشتر شامل کشورهای صنعتی و پیشرفته می‌شود.

ژوزه گرازیانو دا سیلوا، مدیر کل فائو معتقد است که همه‌ی ما "ماهیگیران، کشاورزان، تولیدکنندگان مواد غذایی، دولت‌ها و حکومت‌های محلی و مصرف‌کنندگان" باید در هر بخش از زنجیره‌ی انسانی تغذیه تغییری ایجاد کنیم که در وهله اول مانع دور ریخته شدن مواد غذایی شویم و در مرحله بعد از این مواد به بهترین شکل استفاده بکنیم.

مدیرکل فائو، در کنار پیامدهای زیست محیطی هدر دادن مواد غذایی، این وضعیت را به دلیل "وجود ۸۷۰ میلیون گرسنه" در جهان عملی غیراخلاقی توصیف می‌کند.

ضرورت تغییر الگوی مصرف

به نوشته‌ی "اشپیگل آنلاین" برخی از کارشناسان میزان هدر رفتن مواد غذایی را بسیار بیشتر از برآوردهای سازمان ملل و نزدیک به پنجاه درصد تخمین می‌زنند.

در این گزارش وجود صدها میلیون‌ها گرسنه در جهان واقعیتی "تراژیک" خوانده شده، زیرا کارشناسان معتقدند میزان مواد غذایی تولید شده در کشورهای مختلف برای تغذیه جمعیت هفت میلیاردی امروز جهان کافی است.

به گزارش اشپیگل آنلاین پژوهش‌های دولت آلمان نشان می‌دهد که هر شهروند آلمانی به طور متوسط سالانه ۸۲ کیلوگرم مواد خوراکی دور می‌ریزد.

به رغم این آمار، ایلزه آیگنر (Ilse Aigner) وزیر امور مصرف‌کنندگان و عضو حزب سوسیال مسیحی آلمان، به روند تغییر الگوی مصرف در این کشور، به ویژه با توجه به تبلیغات وسیعی که برای پرهیز از ریختن مواد غذایی به سطل زباله می‌شود، خوش‌بین است.

وزیر امور مصرف‌کنندگان آلمان می‌گوید اگر دیگر کشورها نیز همراهی کنند می‌توان به هدف کمیسیون اتحادیه اروپا که کاهش پنجاه درصدی دور ریختن مواد قابل استفاده تا سال ۲۰۲۰ است، دست یافت.

DW.DE

 علل مختلفی برای الودگی اقیانوسها شناخته شده است .آلودگی نفتی،زباله های دریایی ،مواد سمی و برخی معادن و....آلودگی نفتی نه تنها توسط تانکر های نفت بر عظیم  ایجاد می گردد بلکه روان آبها ی ناشی از زباله های صنعتی موجود در روی زمین و یا دفن شده و فاضلابها  راه خود را به اقیانوسها باز کرده اند.زباله های دریایی بیش از آنکه مستقیما در آب ریخته شوند بعد از سیلابهای شدید و یا سیل شسته شده و به اقیانوس ها راه می یابند.بزرگترین خطرات برای حیات وحش می تواند تورهای پهن شده از سوی قایقها و یا پلاستیکهایی باشد که سر از سیستم گوارش جانداران حیات وحش در می آورد.مواد سمی خطرناکی چون جیوه ،دیوکسین  و مواد رادیواکتیویته برروی هم در اقیانوسها انباشته می گردد.

هم ریختن مواد در این آبهای آزاد و هم استخراج مواد از عوامل آلوده کننده مهم می باشند.زباله های جامد چون کیسه های پلی اتیلنی ،بطری،بطری های شیشه ای ،کفش مواد بسته بندی و ... اگر بدرستی دور ریخته نشوند در نهایت سر از دریا در می آورند.این زباله ها اغلب بجای مواد غذایی توسط جاندارانی چون نهنگ ها ،دلفین ها و یا لاک پشتها اشتباه گرفته شده و بلعیده می شوند و اینجاست که با بسته شده راه تنفس و یا گوارش سرنوشت شوم این جانداران رقم خواهد خورد.

بیشتر فاضلابهای تصفیه نشده و حتی تصفیه شده به دریا ها ختم می گردند.به عنوان مثال 80 درصد فاضلاب های منتهی به دریای مدیترانه ازنوع تصفیه نشده است.بیشتر موجودات موجود در اقیانوسها از موجودات ریز و شناور تا نهنگها و خرس های قطبی به مواد شیمیایی ساخته شده نوع بشر (آفت کشها و ...)آلوده می شوند.دامپینگ زباله ها طی قرن ها بر روی زمین باعث ایجاد شرایط مناسب برای ورود مواد سمی به اقیانوسها گردیده . موادشیمیایی می تواند از طریق روش ساخت غلط و یا  نشت تصادفی ناشی از آتش سوزی و یا...وارد آب ،خاک و یا هوا گردد.

با توجه به بزرگی اقیانوسها باور غلطی رایج گردیده که این مواد در اقیانوسها رقیق می گردندو بطور ایمنی پراکنده می گردند در حالیکه برخی از مواد شیمیایی ساخت بشر نه تنها ازبین نرفته و رقیق نمی گردند بلکه با ورود به زنجیره های مانند زنجیره غذایی بر غلظت شان افزوده می گردد.موجودات پایین زنجیره غذایی مانند پلانکتونها با جذب مواد سمی با توجه با اینکه قابلیت دفع و یا تجزیه آنها را ندارند به مرور زمان تبدیل به منبع اینگونه مواد گردیده و مواد سمی در بدن آنها بیش از محیط پیرامون (آب ،خاک و هوا)متمرکز می شود .حیوانات بزرگتر با شکار این قبیل جانداران باعث افزایش این تمرکز در بدن خودشان می گردند بطوریکه خرس قطبی با استفاده از فکهای دریایی به مراتب آلوده تر از این جاندار می گردند. نکته جالب اینجاست که ما در بالاترین قسمت این زنجیره جایگاه خاص و مطمئنی را به خود اختصاص داده ایم.شواهد نشان می دهد مواردی چون خوردن مواد غذایی دریایی ،محصولات خانگی و چربی های حیوانی باعث ایجاد مشکلات جدی بهداشتی چون سرطان ،آسیب به سیستم ایمنی بدن ،مشکلات رفتاری و کاهش باروری  برای بشر گردیده است.(خود کرده را تدبیر نیست)

جندی شاپور البرز.اردیبهشت 92

Photos courtesy of Alberni Environmental Coalition On-Line Library, Visual Dictionary Online, Gavin Newman / Fire Earth, Environment Pollution-think about it. DailyStoke.com, 2305 The Oceans: A Physical Geography, freefoto.com, www.deepsea.co.za, and 'Testing the Waters' Press Conference

نیمی از چهار میلیارد تن مواد غذایی که هر سال در دنیا تولید می شود راهی سطل زباله می شود. تحقیق بنیاد مهندسی مکانیک بریتانیا نشان می دهد که انبارداری نامناسب، رعایت سختگیرانه تاریخ مصرف، تشویق مشتریان به خرید عمده (یکی بخر دو تا ببر) و ایرادگیری مصرف کنندگان، دلایل این اسراف " سرسام آور" هستند.اما این اسراف فقط در انتهای زنجیره مصرف صورت نمی گیرد بلکه در ابتدای آن هم مواد غذایی هدر می شود. در بریتانیا، ۳۰ درصد سبزیجات به عمل آمده اصلا برداشت نمی شود زیرا ظاهر آنها به چشم مشتریان مطلوب نمی‌رسد. بخشی از مواد غذایی هم به علت استفاده از روش‌های نادرست کشاورزی و مهندسی از بین می رود.اما بعد از تولید محصول، انبارداری ضعیف و حمل و نقل نامناسب سبب می‌شود وقتی محصول به سوپرمارکت می‌رسد فقط به دلیل آنکه ظاهر مشتری پسندی ندارد دورریختنی قلمداد شود.بعد از خرید اوضاع بهتر نمی‌شود و در اروپا و آمریکا نیمی از مواد غذایی خریداری شده، دور ریخته می‌شود.تیم فاکس، رییس بخش انرژی و محیط زیست بنیاد مهندسی مکانیک می‌گوید مواد غذایی که دور ریخته می شود، "می تواند خوراک جمعیت رو به ازدیاد کره زمین را تامین و آنها را که گرسنه اند سیر کند."اما به گفته او، اسراف مواد غذایی در کشورهای توسعه یافته و دنیای در حال توسعه دلایل متفاوتی دارد. در کشورهای در حال توسعه، اسراف در ابتدای زنجیره مصرف صورت می گیرد، یعنی بین مزرعه و مغازه و در دنیای کاملا توسعه یافته، ریشه اسراف را در بازاریابی غلط و رفتار مشتریان می توان پیدا کرد.برای تولید این دو میلیارد تن ماده غذایی که خورده نمی شوند، ۵۵۰ میلیارد متر مکعب آب مصرف می شود. به گزارش بنیاد مهندسی مکانیک برای آبیاری محصولات کشاورزی در سال ۲۰۵۰ به ۱۰ تا ۱۳ تریلیون متر مکعب آب نیاز است، نیازی که دائم بیشتر می شود.سازمان ملل متحد تخمین می‌زند که تا سال ۲۰۷۵ سه میلیارد نفر به جمعیت دنیا افزوده می شود و این یعنی باید شکم ۹.۵ میلیارد نفر در دنیا سیر شود.تیم فاکس می‌گوید:" نیازهای بشر منابع زمینی، آب و انرژی را به طور فزاینده ای کمیاب می کند، بنابراین نقش دانش مهندسی برای جلوگیری از اتلاف آب و مواد غذایی حیاتی است، برای اینکه کاشت، حمل و نقل و انبارکردن مواد غذایی کارآمدتر شود"."اما برای تحقق این امر، دولت‌ها و نهادهایی که برای توسعه فعالیت می کنند مثل سازمان ملل، باید با یکدیگر همکاری کنند تا نگاه مردم تغییر کند و کشاورزان، تولیدکنندگان مواد غذایی، سوپرمارکت‌ها و مصرف کنندگان تشویق شوند از اسراف پرهیز کنند."

منبع:بی بی سی

 - دست و غذا ( به عنوان مثال گوشت خام ) را قبل از تماس با یکدیگر بشویید . همچنین در کار با مواد غذایی دارای عصاره و یا مایعات (گوشت قرمز،مرغ،مواد غذایی دریایی ،تخم مرغ)  ، دقت کنید که  این مایعات با مواد غذایی آماده برای خوردن تماس نداشته باشند .

-میوه های تازه و سبزیجات را به خوبی شسته و ضد عفونی نمایید .محصولات تازه ممکن است در تماس با باکتری های مضر  از منابع مختلف( خاک و آب آلوده در مزارع ) یکراست به تخته  برش در آشپزخانه ها وارد شوند. 

- در هنگام پخت و پز بهتر است از حداقل دمای پخت مواد غذایی مانند گوشت ها و تخم مرغ و .... اطلاع داشته باشید.

-در دمای اتاق (منزل) باکتریهای موجود در غذا می توانند هر 20 دقیقه 2 برابر گردند که این موضوع شانس ابتلای شما به بیماری را افزایش میدهد،بنابر این مواد غذایی را به سرعت در یخچال قرار دهید ،دمای یخچال اغلب باکتری های مذکور را از تکثیر باز می دارد.

-گوشت خام و طیور ممکن است حاوی باکتری ها، مانند اشرشیا کلی( E. coli)، سالمونلا (salmonella)، لیستریا(listeria)، و یا انگلها باشد. پختن می تواند این میکرو ارگانیسم های مضر را از بین ببرد، اما گوشت به سادگی قابلیت آلوده شدن مجدد را درصورت عدم نگهداری مناسب دارا می باشد پس در نگهداری مناسب دقت نمایید .

- تخم مرغ تازه باید با دقت و احتیاط به کار برده شود. تخم مرغ تمیز وبا پوسته سالم نیز حتی می تواند دارای سالمونلا باشد .بنابر این برای جلوگیری از مسمومیت غذایی ،غذاهای حاوی تخم مرغ و خود تخم مرغ در یخچال نگهداری و در هنگام پخت و پز ،پختن تا زمان سفت شده زرده ادامه یابد.

-با توجه به کامل نبودن سیستم ایمنی بدن نوزادان و کودکان کم سن  به اندازه کافی برای مبارزه با عفونت ها ، آنها در معرض خطر بیماری های ناشی از مواد غذایی هستند بنابر این در هنگام حمل و نقل و آماده سازی مواد غذایی مراقبت بیشتری باید انجام شود .